Gołębie pocztowe typu sportowego nazywamy w zależności od regionu kraju gońcami, pocztylionami, listonoszami, kurierami lub gołębiami wędrownymi albo wyczynowymi. Należą one do licznej gromady ptaków, u której w wyniku ewolucji wykształcił się szereg charakterystycznych cech, różniący je od przedstawicieli pozostałych gromad. Do tych cech zaliczyć należy upierzenie, muskulaturę, wybitność i zdolność latania, która jest szczególnie rozwinięta.
Gołębie te odznaczają się szybkim i wytrwałym lotem, posiadają rozwinięty zmysł orientacji i dobrze utrwaloną cechę powrotnolotności. Ich szybkość podczas lotu wynosi 800-1600 m/min., a odległość jaką mogą pokonać w ciągu doby stanowi trasę 1000 km. Hodowla współczesnych gołębi pocztowych rozwinęła się w Wielkiej Brytanii, Niemczech, we Francji, a przede wszystkim w Holandii i Belgii. Współczesny gołąb pocztowy jest wynikiem przede wszystkim żmudnej pracy belgijskich hodowców, w wyniku której powstała najbardziej ceniona linia belgijska Briconx Jannsen, wyróżniająca się znaczną sprawnością lotową i zmysłem orientacji.
Należy nadmienić, że niektórzy hodowcy kładli szczególny nacisk w swoich hodowlach na wygląd ptaka, czyli jego cechy zewnętrzne, wskutek czego gołębie te straciły wiele na sprawności lotowej i zdolności orientowania się w przestrzeni. W ten sposób powstało obok gołębi pocztowych używanych do lotów konkursowych, wiele ras i odmian z grupy gołębi ozdobnych typu wystawowego. Główną cechą użytkową gołębi pocztowych konkursowych, czyli sportowych, jest ich zdolność do lotów powrotnych ze znacznych odległości, wynoszących 1500 km od gołębnika. Loty organizowane są na dystansach od 100 km i określa się je: - do 300 km krótkodystansowe, - od 301 km do 650 km średniodystansowe, - ponad 650 km dalekie lub długodystansowe, - ponad 1500 km bardzo dalekie - dalekodystansowe.
Celem przygotowania gołębi do lotów jest doprowadzenie ptaków w określonym czasie do szczytowej formy lotowej oraz utrzymania jej podczas planowanych lotów. Na szczytową formę lotową ma wpływ szereg działań i postępowań hodowcy, które sprzyjają jak najrychlejszym powrotom z lotów gołębi pocztowych, a także sprzyjających zdobywaniu przez nie konkursów. W działaniach tych wykorzystuje się naturalne odruchy warunkowe i instynkty gołębi takie jak przywiązanie do swego gołębnika, otoczenia czy okolicy, zainteresownie płcią odmienną, własna cela gniazdowa, macierzyństwo i ojcostwo, przywiązanie do potomstwa a także subtelny związek między gołębiem a hodowcą. Wszystkie te zachowania, związki, instynkty wykorzystuje się stwarzając celowo warunki i sytuacje sprzyjające do szybkiego powrotu z lotu.
Aby można było je wykorzystać, hodowca musi również zadbać o odpowiednią kondycję fizyczną gołębi do odbywania lotów, stwarzając właściwe warunki dla utrzymania zdrowia, siły i wytrzymałości fizycznej, poprzez dbałość o higienę i czystość gołębnika, zapewnienie odpowiedniej karmy i techniki karmienia, kierowanie lęgmi czy zważanie na pozycje gniazdowe. Gołębie pocztowe z zasady łączymy w pary w połowie miesiąca marca, aby wyhodować 1 parę młodych do momentu rozpoczęcia lotów. Pod koniec miesiąca kwietnia dochodzi do zniesienia drugiej pary jaj, w tym okresie gołębie powinny zrzucać 1 lotkę pierwszego rzędu, wtedy osiągają prawidłowy rytm lotowy, który trwa do końca lipca. W połowie lipca, kiedy to z zasady niektóre gołębie zrzucają czwartą, a czasami piątą lotkę pierwszego rzędu, zaczynają zrzucać także lotki drugiego rzędu, oraz pióra pokrywowe.
Zaczyna się tzw. okres zasadniczego pierzenia. W dużym stopniu utrudnia to lotowanie gołębi w złych warunkach atmosferycznych. Gołębie w tym okresie nie powinny być już wkładane na loty ponieważ w 90% nie zdobędą już czołowych konkursów, a nawet mogą już nigdy nie powrócić do macierzystego gołębnika. Upierzenie odgrywa bardzo ważną rolę w locie gołębia, musi on bowiem bardzo często pokonywać i uporać się z niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi panującymi niejednokrotnie w trakcie trwania sezonu lotowego.
Upierzenie zdrowego, dobrze przygotowanego do lotu gołębia jest obfite, lśniące, dobrze upudrowane, można porównać go do skafandra nurka ściśle przylegającego do korpusu. Ma nadawać sylwetce gołębia aerodynamiczny - opływowy kształt, co umożliwia bardzo szybki i zwycięski lot. Upierzenie zniszczone, duże luki w skrzydle, w trakcie pierzenia jak wspomniano powyżej, uniemożliwiają gołębiowi szybki i zwycięski powrót z lotów. Gołębie w okresie pierzenia niechętnie latają, szybko siadają na dachach gołębnika, nawet niechętnie z niego wychodzą.
W tym okresie są także narażone na ataki drapieżników - jastrzębi gołębiarzy. Inaczej ma się sprawa w stosunku do lotowania gołębi młodych. Gołębie młode lotowane są przeważnie w okresie miesięcy: sierpnia i września, kiedy to trwa okres zrzucania lotek oraz intensywnego pierzenia. Szczególną uwagę trzeba zwrócić, kiedy młody gołęb kończy okres zrzucania ostatnich czterech lotek pierwszego rzędu. Miejsca wyrastania lotek są bardzo unerwione i ukrwione. Dobrze jest, kiedy przy wyrastaniu (tworzeniu się nowej lotki), stosina pióra pęknie i tworzy się nowa chorągiewka, wtedy gołąb jest mniej nerwowy i pewnie wraca z lotu.
Przy zrzuceniu ostatniej lotki nie powinno się takiego gołębia wkładać na lot. Przy wylocie z kabiny narażony jest on na uderzenie, czyli mechaniczne uszkodzenie ostatniej i przedostatniej świeżo wyrastającej lotki. Powoduje to tym samym niezdolność do odbycia zwycięskiego powrotu z lotu. Często bywa tak, że gołąb nie wraca już z lotu i przepada bez wieści.